Schrif­te­lijke vragen Alco­hol­verbod en Nacht­sluiting Sonsbeek

Indiendatum: 2 aug. 2021
Antwoorddatum: 14 sep. 2021

1. Na een kortstondige piek van besmettingen is er geen aanwijzing dat de besmettingscijfers nog oplopen. De ‘R’ is in korte tijd van 3 naar 0,7 gekelderd, wat een snelle afname van de verspreiding aangeeft. Er wordt desondanks in de bekendmaking gesproken over een toenemend aantal besmettingen. Waaruit kunnen we die toename opmaken?

Zowel de onderstaande tabel als de grafiek laten zien dat de piek van besmettingen vooral heeft plaatsgevonden onder de leeftijdscohorten 10-19 en 20-29 jarigen. In week 28 is ca. 75%, in week 29 ca. 60% en in week 30 ca. 50% van de besmettingen in Arnhem te herleiden tot leeftijdsgroepen 10- 19 en 20-29 jaar.

Op het landelijke coronadashboard wordt het reproductiegetal weergegeven. De meest actuele informatie is tot en met 17 augustus. In de periode 15 juli tot 2 augustus is de ‘R’ weliswaar nog onder de 1, maar zien we wel een toename. Zie figuur hieronder.

2. In hoeverre hebben de samenkomsten in Sonsbeek aantoonbaar bijgedragen aan de verspreiding van het virus? Zijn er gegevens die dat onderbouwen uit het bron- en contactonderzoek?

De samenkomsten op evenementen, in cafés en nachtclubs in de periode van 26 juni tot en met 9 juli 2021 hebben geleid tot een explosieve toename van het aantal besmettingen onder jongeren. Om die reden zijn op de persconferentie van 9 juli 2021 de regels rondom evenementen en discotheken aangescherpt, ook voor evenementen in de openlucht. De samenkomsten van jongeren in park Sonsbeek hadden vooral in de weekenden de aard van een groot evenement waardoor ingrijpen nodig was.

De GGD heeft weinig tot geen feitelijke informatie over de samenkomsten in het park. We weten dat er op verschillende momenten meerdere groepen jongeren in het park zijn geweest. Daar zijn besmettingen gevonden. Het is niet duidelijk welke groepen met elkaar contact hadden of niet. De groepen waar besmettingen in waren, hebben elkaar ook allemaal kort daarvoor of daarna in andere situaties getroffen: thuissituatie, feestje, etc. De Delta variant is besmettelijker dan de eerdere varianten. Dit heeft effect op de hoeveelheid besmettingen die in de buitenlucht plaatsvindt. De kans op besmetting is groter als de mensen die samenkomen niet (volledig) gevaccineerd zijn en weinig afstand houden. Daar komt bij dat eind juni/begin juli alleen de risicogroepen onder de jongeren toen al gelegenheid hadden gehad tot volledige vaccinatie. Vanaf het moment van uitnodiging duurt het minimaal 7 weken voordat iemand die 2 vaccinaties nodig heeft, volledig beschermd is.

3. We zien dat samenkomsten zich voordoen op de daarvoor geschikte plaatsen. De samenkomsten in Sonsbeek kunnen gezien worden als gevolg van de nachtsluiting van de horeca. Hoe wordt voorkomen dat men elkaar weer op andere plaatsen gaat treffen, bijvoorbeeld binnen, waar de kans op besmetting veel groter is dan buiten in een park?

Professionals in de wijken, de gemeentelijke handhaving en politie hebben gedurende de hele zomer actief de zogenoemde hotspots binnen en buiten gemonitord waar jongeren en anderen elkaar treffen. Wij hebben in de zomerperiode geen samenkomsten op andere locaties in Arnhem gezien.

4. In een politiebericht lezen we dat er sprake was van overlast voor omwonenden, lawaai, rommel en een vechtpartij. Dreiging van besmettingsgevaar wordt niet genoemd. In de brief van de politie aan de portefeuillehouder wel. De criteria voor een rechtsgeldig bevel op grond van artikel 58m van de Wet Publieke Gezondheid zijn in artikel 58b beschreven. Bent u het met ons eens dat op grond van 58b lid 1 dit artikel niet mag worden ingezet louter om overlast te bestrijden?

Een bevel op grond van artikel 58m kan niet gegeven worden om overlast te bestrijden. De burgemeester heeft ingevolge artikel 58m van de Wet publieke gezondheid een bevel gegeven om de naleving van artikel 58f van de Wet publieke gezondheid (veilige afstand) op een openbare plaats te verzekeren. Er was volgens het politiebericht sprake van herhaaldelijke en structurele overtredingen van maatregelen bij of krachtens de Tijdelijke wet maatregelen covid-19 zoals opgenomen in de Wet publieke gezondheid (betrekking hebbende op de veilige afstand).

5. Bent u het met ons eens dat de overlast in feite een groter probleem was dan het besmettingsrisico, en dat het bestrijden van overlast de keuze van handhavingsmaatregelen had moeten bepalen?

Er is in Nederland, maar ook wereldwijd, een uitbraak van het coronavirus (covid-19), behorende tot de groep A van de infectieziekten, de WHO heeft dit betiteld als een pandemie. De minister voor Medische Zorg en Sport en de minister van Justitie en Veiligheid hebben de burgemeesters opgedragen uitvoering te geven aan de afgekondigde maatregelen. De burgemeester is bevoegd maatregelen te treffen om gezondheidsrisico’s tegen te gaan, te weten voorkomen van besmetting en beperken van verdere verspreiding van het virus covid-19. Een bevel op grond van artikel 58m van de Wpg is passend in deze specifieke situatie.

6 Bent u het met ons eens dat op grond van overlast die door een beperkte groep mensen wordt veroorzaakt, het bevel een veel grotere groep welwillende burgers treft omdat deze op eenieder van toepassing is?

Dit bevel ziet niet op de overlast die ook geconstateerd werd, maar is ingezet ter bescherming van de volksgezondheid. Het college vindt het erg belangrijk dat mensen kunnen genieten van de natuur en het park en in openlucht kunnen afspreken met een vriend of vriendin. De geldende coronaregels worden overdag door de meeste bezoekers goed nageleefd en dan is er ook niet meer nodig. In de avond en nacht werden deze regels echter niet meer nageleefd. Onder invloed van drank vervaagden de normen en werden veilige afstandregels niet gehouden. Het gevaar van toestroom van publiek naar deze locatie, mede met het oog op de zomervakantie, waarbij de maatregelen bij of krachtens de Wet publieke gezondheid onvoldoende worden nageleefd, was vanuit het oogpunt van de bestrijding en het tegengaan van verspreiding van het coronavirus niet acceptabel.

7. Bent u het met ons eens dat het beter is om de mogelijkheid te gebruiken die de Gemeentewet biedt, namelijk een noodverordening die voor eenieder geldt af te kondigen en deze door de raad te laten bekrachtigen? Wanneer gaat u dit doen?

De inzet van een bevel op grond van artikel 58m van de Wet publieke gezondheid om de naleving van artikel 58f van de Wet publieke gezondheid (veilige afstand) op een openbare plaats is het meest passend in deze specifieke situatie. Het bevel strekt er namelijk toe de verspreiding van het virus te beperken en daarmee in het belang is van de zorgcontinuïteit in de stad en de regio. Het bevel richt weliswaar tot een ieder, maar is wat betreft plaats, geldingsduur en inperking van de uitoefening van grondrechten zoveel als mogelijk beperkt.

8. Waarom wordt het park voor een termijn van twee maanden in de nacht afgesloten, terwijl nog helemaal niet duidelijk is of de verspreiding van het virus in de komende maanden nog zorgwekkende omvang heeft?

Het park werd voor een periode van twee maanden gesloten vanwege het gevaar voor grote samenkomsten met veel bezoekers, waarbij de maatregelen bij of krachtens de Wet publieke gezondheid onvoldoende zouden worden nageleefd. Dit was vanuit het oogpunt van de bestrijding en het tegengaan van de verspreiding van het coronavirus niet acceptabel. De verwachting was dat door de huidige sluiting van de nachthoreca, de aanvang van de schoolvakanties en de op dat moment geldende beperkte reismogelijkheden veel jongeren gedurende de zomervakantie thuis zouden blijven. Dat zou dan betekenen dat gedurende de zomerperiode de ongewenste samenkomsten en groepsvorming, waarbij de veilige afstand niet wordt gehouden, in Sonsbeek verder zouden toenemen.

9. Indien blijkt dat de verspreiding van het virus verder afneemt, is de portefeuillehouder dan bereid het bevel in te trekken? Welke criteria worden daarvoor gehanteerd?

Indien de overheid besluit dat de maatregelen versoepeld kunnen worden en zij een besluit neemt dat evenementen buiten in de openbare ruimte zonder de huidige beperkingen1 weer kunnen worden toegestaan zal de burgemeester het bevel heroverwegen.

10. De overlast was al ruim voor het bevel van kracht werd bekend bij de politie. Omwonenden hebben al sinds koningsdag klachten bij de politie ingediend. Bijvoorbeeld: https://sintmartensonsbeek.nl/... Waarom heeft de burgemeester gewacht met het bevel tot het reces? Was er bij eerdere overlast geen sprake van het niet naleven van de 1,5 meter richtlijn? Waren de volksgezondheidsoverwegingen toen niet even urgent, door de opkomst Delta-variant met een veel hogere besmettelijkheid?

Het bevel gaat niet over de door u genoemde overlast, maar voorziet op het voorkomen van besmetting en beperken van verdere verspreiding van het virus covid-19. De politie en handhaving hebben in de weken voor 27 juli 2021 diverse malen in Park Sonsbeek moeten optreden door mensen te verzoeken het park (tijdelijk) te verlaten en daarnaast daadwerkelijk handhavend op te treden omdat de er grote groepen van soms 200 personen samenkwamen en door deze groepen de (veilige afstand) op een openbare plaats niet gewaarborgd kon worden.

Vervolgens heeft er in park Sonsbeek in de nacht van 23 op 24 juli 2021 een massale vechtpartij plaatsgevonden tussen ongeveer 100 personen, waarbij diverse personen ook letsel hebben opgelopen en één persoon is aangehouden met een vuurwapen. Dit was de zogenoemde druppel die de emmer deed overlopen.

11.Het bevel en het persbericht noemt vooral “jongeren” als boosdoeners van de overlast. Bent u het met ons eens dat het grootste deel van de jongeren, ook die zich in het park ophouden, op geen enkele manier overlast geven? Bent u het met ons eens dat de toon van het bevel, het persbericht en van de woordvoering van de burgemeester in de pers, een bevolkingsgroep stigmatiseert?

Lang niet alle jongeren veroorzaken overlast in park Sonsbeek. Uit waarnemingen en constateringen van de politie, gemeentelijke handhaving, maar ook van jongerenwerkers en omwonenden van het in Arnhem gelegen Park Sonsbeek blijkt dat er ’s avonds en ’s nachts grote groepen jongeren samenkomen dan wel feesten worden gehouden en georganiseerd in het park.